Τις περισσότερες φορες μας ενδιαφέρει να φτασουμε το συντομοτερο στον προορισμο μας.
Ασχετα με το αν το ταξίδι είναι που μετραει, αυτο που εχουμε μαθει είναι ότι η ευθεία αποτελει τη συντομότερη διαδρομή αναμεσα σε 2 σημεία.
Ωστοσο, σε μερικές μακρινές πτήσεις, πιθανον να εχετε δει στις οθονες του αεροπλάνου ενα χάρτη που εμφανίζεται με την πορεια της πτήσης.
Εκει, φαίνεται ότι το αεροσκάφος δεν πετάει σε ευθεία, αλλά σε καμπύλη διαδρομη. Μερικές φορές πετάει ακόμη και σε ζιγκ-ζαγκ.
Η ερωτηση λοιπον ειναι: γιατι τα αεροπλάνα πηγαίνουν μέσω Λαμιας και ακολουθούν τις περισσότερες φορές μια τοσο καμπύλη διαδρομή αντι να πηγαίνουν καρφί στον προορισμό τους?
Η απάντηση είναι απλή: Διότι η Γη είναι μια πεπλατυσμένη σφαιρα ενω οι χάρτες είναι επίπεδοι!
Οπότε η διαδρομή του αεροπλάνου που βλέπουμε στους χάρτες συνηθως φαίνεται να είναι μια εντονη καμπύλη διότι είναι απλά η αναπαράσταση της πραγματικης διαδρομής σε μια σφαίρα οπως θα φαινόταν πανω σε ενα επίπεδο χάρτη.
Η κατάσταση λοιπον αυτη που η διαδρομή φαίνεται τόσο εντονα καμπυλωμένη εχει να κανει με τις ιδιοτητες του χαρτη και με το γεγονος ότι αυτός είναι επίπεδος, οποτε δε μπορει να αναπαραστήσει να προβαλει με ακρίβεια την πραγματικη διαδρομη.
Ολα αυτα μπορουμε να τα διαπιστώσουμε πολύ απλά και μόνοι μας αν έχουμε στο σπίτι μια υδρόγειο σφαίρα ή ένα πορτοκάλι ή ακόμη και ένα καρπούζι. Αν εχετε 2 δοκιμαστε να λυσετε ακομη ενα φιλοσοφικό γρίφο βλεποντας αν χωράνε στην ιδια μασχαλη.
Εγω θα χρησιμοποιησω απλα τους χαρτες της Google.
Ας υποθεσουμε οτι πηγαινουμε στο Λος Άντζελες γιατι έχουμε προσκληθεί στην τελετη απονομης των Οσκαρ .
Η διαδρομη λοιπον κατα μηκος της οποιας διανύουμε τη μικροτερη αποσταση ειναι αυτη που ενωνει τα 2 σημεια, ας πουμε την Ικαρια με το Λ.Α.
Για να δουμε τωρα πως φαινεται η ιδια διαδρομη πάνω στο χαρτη. Αυτο που παρατηρουμε ειναι οτι ο χαρτης παραμορφώνει την διαδρομη μας καμπυλωνοντας την προς τον βορειο πόλο.
Αν δεν ειχαμε την υδρογειο, και διαθεταμε μονο τον χαρτη θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε σε λαθος συμπερασματα σχετικά με το ποια είναι η πιο συντομη διαδρομη. Για να δουμε τα πραγματα καλυτερα:
Εχοντας αποκλειστικα και μονο το χαρτη φαινεται οτι η πιο συντομη διαδρομη είναι η ευθεια. Αυτο ομως θα ισχυε μόνο αν η Γη ήταν επίπεδη.
Η Γη όμως δεν είναι επίπεδη και αυτη την ευθεία στη πραγματικότητα αν τη δούμε 3δ αντιστοιχεί σε αυτη την καμπυλη, κατα μηκος της οποιας σαφως διανυουμε περισσότερα χιλιομετρα, δηλαδη η διαδρομή είναι μεγαλύτερη.
Θελοντας να εξερευνήσουμε λίγο περισσότερο τις ιδιότητες του χαρτη..
Ας υποθεσουμε τώρα οτι η φιλη μας η Αντζελινα, η οποια βρισκεται στο Ουζμπεκισταν για αγαθοεργίες θα ερθει επίσης στο Λ.Α. γιατί είναι υποψήφια για Οσκαρ και κυριως διοτι της εχουμε υποσχεθει οτι μετα την τελετή ίσως καταφέρουμε να πιουμε μαζι της και ενα κοκτειλ. Αν φυσικά δε μας εχει επηρεασει το τζετ λαγκ και νιωθουμε κουρασμενοι. Ισως την επομενη φορα Αντζελίνα. Δε ξερω, θα δουμε..
Ας δουμε την πραγματικη διαδρομη του δικου της αεροπλανου, η οποια ειναι φυσικα η συντομότερη διαδρομή που ενωνει την Τασκένδη, πρωτευουσα του Ουζμπεκισταν, με το Λ.Α.
Ωστόσο αυτή η διαδρομή στον χάρτη φαίνεται ακόμη πιο περίεργη και ανεξήγητη αφου αναγκαζόμαστε να βγούμε από το χαρτη. Μην επιβιβαστείς Αντζελίνα, εχω κακο προαίσθημα!
Παρατηρουμε λοιπον, οτι η επίπεδη φυση του χαρτη και το συγκεκριμένο είδος προβολης παραμορφώνει τη διαδρομη μας και δε μπορει να τη αναπαραστήσει σωστά αφου αυτη βρίσκεται στη πραγματικότητα πάνω σε μια σφαιρα.
Η διαδρομη θα μπορουσε να φαινεται ακομη και ζικ ζακ αν ενώνει ενα σημειο απο το βορειο με ενα σημειο απο το νοτιο ημισφαιριο
Για να γινουμε ακομη πιο συγκεκριμενοι είπαμε ότι η ευθεία αποτελει τη συντομότερη διαδρομή αναμεσα σε 2 σημεία.
Και αυτο βεβαια ειναι κατι που ισχυει όταν κινούμαστε πάνω σε ένα επίπεδο, δηλαδη σε μια επιφανεια που δεν ειναι καμπυλωμένη.
Από την άλλη πλευρα, αν κινούμαστε πάνω σε μια σφαίρα, όπως η Γη, τοτε η συντομοτερη διαδρομη που ενωνει δυο σημεία είναι το τοξο ενος κυκλου , το κεντρο του οποιου ταυτίζεται με το κεντρο της Γης, ετσι σε αυτη την περιπτωση η συντομοτερη διαδρομη είναι μια καμπύλη γραμμή.
Τελος, στην πραγματικοτητα τα αεροπλάνα μπορει να μην ακολουθούν με απολυτη ακριβεια αυτές τις πορειες αλλά καποιες αρκετα παραπλήσιες μιας και το ζητούμενο είναι η συντομότερη διαδρομή σε χρόνο και όχι αποκλειστικά σε αποσταση.
Αυτο γιατι οι αεροπορικες εταιρειες οπως οι περισσότερες επιχειρήσεις δε ξοδευουν χρηματα για πλακα, και ετσι επιθυμουν το χαμηλοτερο δυνατο κόστος καυσίμων για μια πτηση και κατ επεκταση τις χαμηλότερες τιμές στα εισιτήρια τους επιβατων της.
Ετσι η διαδρομή τελικά επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες με εναν απο τους κυριοτερους, τον καιρο.
ΥΠΕΡΑΤΛΑΝΤΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ
Στα υπερατλαντικα ταξιδια για παράδειγμα η διαδρομή επηρεαζεται σημαντικα απο τον αεροχείμαρρο (jet stream).
Το jet stream σε αυτη την περιοχη της Γης, ειναι ενα καναλι ισχυρού ανέμου που πνεει κυρίως συνήθως ψηλά – στα όρια της τροπόσφαιρας – και από τα δυτικά. Η ενταση, η θεση και το ύψος του οποιου εξαρτωνται κυρίως απο την εποχή.
Συνεπως δεν έχει σταθερες ιδιότητες, και ετσι οι διαδρομές των αεροπλάνων που εξαρτωνται απο αυτο μπορει να αλλάζουν ακομη και καθε μερα.
Τέλος το jet stream ειναι αυτο που ειναι επισης υπευθυνο για τη μεγαλύτερη διάρκεια ταξιδιου οταν πηγαίνουμε προς Αμερική, αφου εχουμε κοντρα ανεμο, σε αντίθεση με την επιστροφη απο Αμερική, όπου το ταξίδι συνηθως διαρκει λιγοτερο αφου φυσαει απο πίσω.
Συμπερασματικά λοιπον:
Αν η Γη ήταν επίπεδη, υπόθεση η οποία βρίσκει καποιους οπαδούς, η διαδρομη που φαινεται ως ευθεια σε ενα χαρτη θα ηταν και η συντομοτερη.
Σε αυτη την περιπτωση θα ηταν αρκετα παράλογο να ακολουθούνται αυτές οι φαινομενικα έντονες καμπύλες πορείες.
