Αλήθεια; Υπάρχει περίπτωση να κοιμούνται οι πιλότοι κατά τη διάρκεια της πτήσης;
Σε αυτό το άρθρο, θα ρίξουμε φως σε ένα άγνωστο στους πολλούς θέμα: τον ύπνο των πιλότων κατά τη διάρκεια μίας πτήσης.
Θα μάθουμε πότε και πώς κοιμούνται οι πιλότοι, ποιοι είναι οι κανόνες και τα πρότυπα που διέπουν τον ύπνο τους, και πώς η ποιότητα του ύπνου επηρεάζει την απόδοσή τους και άρα την ασφάλεια των πτήσεων.
Έχετε σκεφτεί ποτέ τι συμβαίνει όταν οι πιλότοι κοιμούνται στο πιλοτήριο; Θα εξηγήσουμε πώς λειτουργεί το σύστημα ανάπαυσης των πιλότων, ποιοι είναι οι ρόλοι των μελών του πληρώματος, και πώς διασφαλίζεται η ασφάλεια της πτήσης ακόμα και όταν ο ένας πιλότος κοιμάται.
Είναι γνωστό πως ένας σύντομος ύπνος τύπου power nap, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την εγρήγορση οποιουδήποτε ανθρώπου, άρα και ενός πιλότου που έχει να διαχειριστει σε ορισμένες φάσεις της πτήσης, ένα δυναμικό περιβάλλον με αυξημένους φορτους εργασίας.
ΠΟΣΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΙΛΟΤΟΙ ΣΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ;
Ο ελάχιστος αριθμός των πιλότων στο πιλοτήριο, την στιγμή που καταγράφεται το βίντεο (2023), είναι 2, ενώ για πτήσεις μεγαλύτερων αποστάσεων, μπορεί να αυξηθεί σε 3 ή ακόμη και 4 πιλότους ανάλογα με την διάρκεια, την αεροπορική εταιρεία και άλλους παράγοντες.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΤΗΣΕΩΝ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΑΣΗ
Σε γενικές γραμμές, πτήσεις μεγάλων αποστάσεων θεωρούνται αυτές με διάρκεια πάνω από 6 ώρες, μετριών αποστάσεων από 3 -6 ώρες, ενω τέλος οι πτήσεις μικρών αποστάσεων θεωρούνται αυτές με διάρκεια εως 3 ώρες.
Ορισμένα αεροσκάφη, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στις μεγαλύτερες πτήσεις, έχουν ειδικες κουκέτες τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι πιλότοι και το υπόλοιπο πλήρωμα για την ξεκούραση τους.
Τα αεροσκάφη ωστόσο που χρησιμοποιούνται σε μικρότερες πτήσεις, δεν έχουν αυτή την πολυτέλεια.
Έτσι, με βάση αυτά, η ανάπαυση ενός πιλότου μπορεί να χωριστεί σε δύο γενικές κατηγορίες:
1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΈΝΗ ΑΝΑΠΑΥΣΗ
Η “Προγραμματισμένη ανάπαυση” σχετίζεται με πτήσεις μεγάλων αποστάσεων και οι πιλότοι κοιμούνται προγραμματισμένα αλλάζοντας καθήκοντα με κάποιο άλλο μέλος πληρώματος που τους αντικαθιστά, αφου είναι περισσότεροι από δύο.
Στα περισσότερα αεροσκάφη μεγάλων αποστάσεων υπάρχουν κρυμμένα κρεβάτια όπου οι πιλότοι και το πλήρωμα καμπίνας μπορούν να κοιμούνται μακριά από τους επιβάτες.
Ορισμένες πτήσεις μεγάλων αποστάσεων απαιτούν να υπάρχουν 3 ή 4 πιλότοι λόγω της διάρκειας της πτήσης και να δίνεται η κατάλληλη ευκαιρία ύπνου/ξεκούρασης στους πιλότους.
Οι ίδιοι δύο πιλότοι βρίσκονται στα χειριστήρια για την απογείωση και την προσγείωση, ενώ οι άλλοι πιλότοι θα αναλάβουν τον έλεγχο για άλλα τμήματα της πτήσης για να δώσουν στους άλλους πιλότους την ευκαιρία να κοιμηθούν.
Τα περισσότερα αεροσκάφη μεγάλων αποστάσεων διαθέτουν κουκέτες διαθέσιμες τόσο για τους πιλότους όσο και για το πλήρωμα καμπίνας.
Αυτά είναι γενικά κρυμμένα μακριά από τους επιβάτες.
Εάν δεν υπάρχουν διαθέσιμες κουκέτες, οι εμπορικές θέσεις επιβατών σε business ή πρώτης θέσης προορίζονται για τους πιλότους για να διασφαλιστεί ότι μπορεί να επιτευχθεί ένα καλό επίπεδο ξεκούρασης.
2. ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΑΝΑΠΑΥΣΗ
Η “Ελεγχόμενη ανάπαυση (controlled rest)” σχετίζεται με πτήσεις μέτριων και πιο σπάνια μικρών αποστάσεων στις οποίες ο ύπνος επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις παρόλο που οι πιλότοι είναι δύο, για την αποφυγή των επιπτώσεων πιθανής κόπωσης.
Η ελεγχόμενη ανάπαυση επιτρέπει σε έναν πιλότο κάθε φορά να κοιμάται έως και 45 λεπτά σε περιόδους χαμηλού φόρτου εργασίας (στο τελικό ύψος πτήσης). Αυτό γίνεται για την προώθηση υψηλότερου επιπέδου εγρήγορσης σε περιόδους υψηλού φόρτου εργασίας, για παράδειγμα κατά την κάθοδο, την προσέγγιση και την προσγείωση.
Η αρχή της ελεγχόμενης ανάπαυσης επιτρέπει στους πιλότους να ενισχύουν την εγρήγορση και την ενέργεια τους. Είναι το ισοδύναμο ενός «power nap». Η ιδανικά ελεγχόμενη ανάπαυση θα πρέπει να είναι μεταξύ 10 – 30 λεπτών, καθώς αυτό σας περιορίζει στα ελαφρύτερα στάδια του ύπνου μένοντας εκτός REM (non-rapid eye movement -NREM).
Ο ύπνος μεταξύ 30 και 60 λεπτών μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αδράνεια του ύπνου μετά την αφύπνιση, κάτι που θα σας κάνει να αισθάνεστε ζαβλακωμένος, με αίσθηση θολούρας, παρόμοια με hangover.
Υπάρχουν καθορισμένοι κανόνες που πρέπει να τηρούνται όταν οι πιλότοι παίρνουν ελεγχόμενη ανάπαυση κατά την πτήση, όπως:
- Η ελεγχόμενη ανάπαυση θα πρέπει να συζητηθεί και να συμφωνηθεί και από τους δύο πιλότους
- Η ελεγχόμενη ανάπαυση πρέπει να περιορίζεται σε μια προκαθορισμένη περίοδο μεταξύ περίπου 10 – 45 λεπτών.
- Μόνο ένας πιλότος θα πρέπει να ξεκουράζεται ελεγχόμενα τη φορά και αυτός θα πρέπει να βρίσκεται στη θέση του/της αλλά με το κάθισμα να είναι τραβηγμένο μακριά από τα χειριστήρια.
- Μόλις ξυπνήσει ο αναπαυόμενος πιλότος, θα πρέπει να αποφύγει να αποκτήσει τον έλεγχο του αεροσκάφους για μια καθορισμένη χρονική περίοδο τουλάχιστον 20 λεπτών για να βεβαιωθεί ότι έχει ξυπνήσει πλήρως και είναι σε εγρήγορση.
- Θα πρέπει επίσης να είναι ξύπνιος τουλάχιστον 30 λεπτά πριν από καταστάσεις μεγάλου φόρτου εργασίας, όπως η έναρξη της καθόδου.
- Ο αναπαυόμενος χειριστής θα πρέπει να διασφαλίζει ότι ο χειριστής είναι επαρκώς ενημερωμένος ώστε να μπορεί ο άλλος χειριστής να εκτελεί τα καθήκοντά του κατά τη διάρκεια της λειτουργίας ενός χειριστή.
ΑΠΕΙΛΗ: Υπάρχει πάντας ο κίνδυνος να αποκοιμηθεί και ο χειριστής πιλότος που δεν αναπαύεται. Για να μετριαστεί αυτό, το πλήρωμα καμπίνας, δηλαδή οι αεροσυνοδοί, ενημερώνονται ότι υπαρχει ελεγχόμενη ανάπαυση και γίνεται τακτική επαφή μεταξύ του χειριστή που δεν αναπάυεται και του πληρώματος καμπίνας.
Μερικά αεροσκάφη διαθέτουν επίσης μια εγκατάσταση με την οποία ηχεί μια προειδοποίηση εάν κανένα από τα χειριστήρια / διακόπτες / κουμπιά δεν έχει αγγιχτεί για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Δες αναλυτικά την ΝομοθεσίαΑυτή είναι η συνήθης πρακτική σε όλο τον κλάδο, καθώς έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ασφάλεια των πτήσεων διασφαλίζοντας ότι το πλήρωμα πτήσης είναι καλά ξεκούραστο για την προσέγγιση και την προσγείωση που είναι μια από τις πιο απαιτητικές και εντατικές φάσεις της πτήσης.
Φυσικά, όλα αυτά δεν αναφέρονται σε καμία περίπτωση σε πτήσεις που αφορούν τα ελληνικά δεδομένα, αφού είτε οι πτήσεις εσωτερικού ή οι πτήσεις εξωτερικού στην πλειοψηφία τους είναι μικρών έως και πολύ μικρών αποστάσεων.
Σε κάθε περίπτωση το πρόγραμμα των πιλότων διαμορφώνεται βάσει νομοθεσίας με τέτοιο τρόπο, ώστε να προβλέπεται πάντα χρόνος ανάπαυσης και ξεκούρασης. Υπάρχουν επίσης ανώτατα μηνιαία και ετήσια όρια αναφορικά με τις μέγιστες επιτρεπόμενες ώρες πτήσης.
Όσο ξεκούραστος και φρέσκος όμως και να είναι κάποιος, στην περίπτωση που ξυπνήσει στις 4:00 το πρωί ή αναγκαστεί να μην κοιμηθεί ενα βράδυ τις ώρες που το προηγούμενο για παράδειγμα κοιμόταν, τότε είναι φυσιολογικό να έρθει κάποια στιγμή ένα αίσθημα κόπωσης.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
(Οι ώρες, πόλεις και δρορμολόγια είναι τυχαία και είναι προιον μυθοπλασίας)
Δύο πιλότοι εκτελούν νυχτερινή πτήση από την Ρίγα προς την Σεβίλλη. Η ώρα παρουσίασης στο αεροδρόμιο είναι στις 20:00 το απόγευμα της Δευτέρας, η πτήση έχει προγραμματιστεί να αναχωρήσει από την Ρίγα στις 21:00 με προγραμματισμένη ώρα άφιξης 01: 30.
Ο χρόνος εναλλαγής των επιβατών είναι 1 ώρα που σημαίνει ότι η πτήση επιστροφής αναχωρεί στις 02:30 και θα επιστρέψει πίσω στη Ρίγα με προγραμματισμένη ώρα προσγείωσης στις 07:00.
Οι πιλότοι θα τελείωσουν με τα διαδικαστικα της πτήσης και θα βρίσκονται στο αυτοκινητό τους στις 07:30 και θα πρέπει έπειτα να οδηγήσουν μέχρι το σπίτι τους. Όλα αυτά αν οι πτήσεις εκτελούνται σύμφωνα με το πρόγραμμα και χωρίς κάποια καθυστέρηση.
Φυσικά οι πιλότοι κατα την διάρκεια των ίδιων ωρών το προηγούμενο βράδυ, δηλαδή της Κυριακης, θα κοιμόντουσαν κανονικά όλη τη νύχτα.
Συνεπως, διαταράσσεται ο ρυθμός τους και χάνουν τον ύπνο μιας νύχτας.
Το ερώτημα είναι: θα ήταν ασφαλέστερο να επιτραπεί σε κάθε πιλότο κάνει ένα power nap 30 λεπτών εναλλάξ σε κάθε πτήση για να διασφαλιστεί ότι είναι περισσότερο σε εγρήγορση ή να μην επιτραπεί καθόλου;
Τώρα που έχεις τα δεδομένα, εσύ τι πιστεύεις;
